Mięsień podkolanowy, ból z tyłu kolana

Dzisiaj problem z którym borykałem się niespełna rok temu. Bardzo męcząca kontuzja, której nie pozbyłbym się szybko, gdyby nie kolega po fachu. Pojawiła się nagle i długo nie chciała odpuścić, a wszystko to ze względu na trudną dostępność do miejsca urazu.

Mięsień podkolanowy – to mały, krótki mięsień zlokalizowany z tyłu kolana na wysokości dołu podkolanowego. Anatomicznie, jego przyczep początkowy znajduje się na tylnej powierzchni piszczeli i poniżej kłykci kości piszczelowej, a przyczep końcowy na nadkłykciu bocznym kości udowej, przez połączenie z tylną ścianą torebki stawowej kolana i z rogiem tylnym łąkotki bocznej. Odpowiada on za zapoczątkowywanie zgięcia stawu kolanowego i odryglowuje je, gdy znajduje się ono w pełnym wyproście. Ponadto przy zgiętym kolanie rotuje podudzie do wewnątrz, ochrania torebkę stawową.

Początek kontuzji może mieć charakter ostry lub przewlekły. Pierwsze dolegliwości bólowe, szczególnie podczas palpacji, pojawiają się na wysokości wewnętrznej krawędzi piszczeli, nieco poniżej kolana lub na wysokości dołu podkolanowego. Niejednokrotnie bywa tak, że objawy odczuwalne są po zewnętrznej stronie kolana w miejscu przyczepu mięśnia. Z tego też powodu kontuzja ta jest często mylona z zespołem pasma biodrowo-piszczelowego. W trakcie biegu, ból ma najczęściej charakter ostry, narastający z każdym kolejnym uderzeniem nogą o podłoże. Po paruset metrach dalszy bieg jest już niemożliwy.

Na dolegliwości bólowe ze strony mięśnia podkolanowego narażone są osoby, które gwałtownie zwiększają kilometraż, biegają po terenie pagórkowatym lub po nachylonej bieżni. Jest to przypadłość, która dotyka również osoby nie uprawiające żadnego sportu (takich pacjentów miewam dosyć często). U pacjentów, u których mięsień czworogłowy jest niewystarczająco rozwinięty, osłabiony, dochodzi do zaburzenia równowagi mięśniowej, która zwiększa obciążenie tylnej ściany kolana, a co za tym idzie, samego mięśnia podkolanowego. Gdy występują u ciebie takie dolegliwości, bez wątpienia musisz wystrzegać się pozycji siedzącej, w której opierasz nogi piętami na stole. Powoduje to nasilenie objawów i pogłębianie się problemu. Ze względu na bliskie sąsiedztwo mięśnia podkolanowego z łąkotką boczną istnieje silna współzależność między obiema strukturami, często niezbędna jest dalsza diagnostyka w postaci rezonansu magnetycznego lub USG.

Wpływ osłabienia mięśnia czworogłowego uda na obciążenie tylnej ściany stawu kolanowego.

W warunkach prawidłowych (rys.a), gdy mięsień czworogłowy nie jest osłabiony, ani uszkodzony, a staw kolanowy znajduje się w lekkim zgięciu, oś grawitacji biegnie wzdłuż kończyny ku tyłowi od osi poprzecznej stawu.

Gdy dojdzie do osłabienia mięśnia czworogłowego (rys.b), staw kolanowy zostaje ustalony w przeproście (ze względu na brak aktywnego prostowania). W takim przypadku, środek ciężkości ciała przemieszcza się ku przodowi wykorzystując grawitację jako siłę prostującą kolano. Skutkuje to nadmiernym obciążeniem tylnej ściany kolana (torebki stawowej, mięśnia podkolanowego oraz więzadeł).

Postępowanie rehabilitacyjne:

• Terapia manualna
•  Terapia punktów spustowych i rozluźnianie mięśniowo-powięziowe
• Ćwiczenia propriocepcji
• Kinesiotaping
• Ćwiczenia wzmacniające mięsień podkolanowy i osłabione mięśnie
• Stretching mięśnia podkolanowego i sąsiednich struktur
• Automasaż, masaż funkcyjny, foam roller

      Pomocne Ćwiczenia 

      1. Automasaż mięśnia podkolanowego. (masaż poprzeczny)

      Jeśli ból występuje przy dotyku, nieco poniżej kolana (wewnętrzna, górna krawędź piszczeli), usiądź, zakładając nogę na nogę tak, aby oprzeć ją kostką zewnętrzną o udo. Następnie, dociśnij opuszką kciuka bolesne miejsce i dociskając palcem skórę do mięśnia, przeciągnij ją w dół (bez tarcia po skórze). Następnie delikatnie rozluźnij nacisk i wróć do pozycji wyjściowej. Wykonuj masaż w taki sposób, aby odczuwać delikatny dyskomfort w bolesnej okolicy. Jeśli ulegnie zmniejszeniu, dociśnij nieco bardziej i powtarzaj tą czynność do odczuwania braku dolegliwości przy stosowaniu dużej siły.

     

     2. Automasaż mięśnia podkolanowego II (masaż funkcyjny)

3. Wzmacnianie mięśnia podkolanowego.

  4. Stretching mięśnia podkolanowego i mięśni kulszowo-goleniowych.

 

 

Bibliografia: 

1. A.I.Kapandji - Anatomia Funkcjonalna stawów, tom 2 

2. S.T. Gaździk - Ortopedia i Traumatologia PZWL
3. O. Evjenth, J. Hamberg „Muscle Stretching in Manual Therapy. Volume 1. The Extremities”

4. O. Evjenth, Jern Hamberg „Autostretching"

5. M.Schunke, Prometeusz Atlas Anatomii Człowieka, Tom I

6. M.C. Bruno, Anything About the Popliteus Muscle, www.thesolemate.com.

7. J. Kotorac, Behind Problem Knees: Popliteus Muscle